د چابهار له لارې د افغان سوداګرۍ د پراختیا لپاره نوي فرصتونه
د دید خبري اژانس: د طالبانو د حکومت چارواکو د ایران د چابهار بندر د پراخو ظرفیتونو څخه د ګټې اخیستنې لپاره یو نوی فرصت اعلان کړی دی؛ یو فرصت چې کولی شي د صادراتو په زیاتولو، ټرانزیټ اسانتیا برابرولو او افغانستان په سیمه ایز ټرانزیټ هیواد بدلولو کې مرسته وکړي.
د طالبانو د حکومت د صنعت او سوداګرۍ وزارت د مشر محمد الله بختیار په وینا، د ایران د ټرانزیټ لارو کارول، په ځانګړې توګه د چابهار آزادي سوداګرۍ زون، ستراتیژیک اهمیت لري ځکه چې دا لاره افغانستان ته خلاصو اوبو ته لاسرسی برابروي. هغه ټینګار وکړ: “په تیرو کلونو کې، ځینې غیر اقتصادي محدودیتونه او حساسیتونه د افغانستان د سوداګرۍ او ټرانزیټ پراختیا خنډ شوي، مګر اوس د چابهار بندر د ظرفیتونو څخه د ګټې اخیستنې لپاره یو نوی فرصت رامینځته شوی دی.”
بختیار زیاته کړه چې افغانستان به په چابهار بندر کې ځانګړي امتیازات ولري؛ په دې کې د پانګې او عاید په برخه کې تر ۲۰ کلونو پورې د مالیې ۱۰۰٪ معافیت، د ټرانزیټي توکو لپاره د یوې میاشتې وړیا ګودام، د کانټینرونو په خالي کولو کې ۳۳٪ تخفیف او د نورو ایراني بندرونو په پرتله په بارولو کې ۷۷٪ تخفیف، د افغانستان په صادراتو او وارداتو کې ۵۰٪ تخفیف، او د کانونو لپاره د ۶۰ ورځو مالیې معافیت شامل دي.
د صنعت او سوداګرۍ وزارت سلاکار محمد هاشم عمري هم وویل چې د چابهار بندر د فعالولو لپاره د افغان او ایراني چارواکو او متخصصینو ترمنځ تر اوسه له لسو څخه زیاتې غونډې شوي دي، چې د پام وړ پایلې یې ترلاسه کړې دي. هغه ټینګار وکړ چې چابهار بندر د افغانستان لپاره د فارس خلیج خلاصو اوبو ته د لاسرسي لپاره یوه خوندي لاره برابروي او د ترانسپورت لګښتونو کمولو او له هند، منځني ختیځ، مرکزي او سویلي آسیا، افریقا، اروپا او متحده ایالاتو سره د سوداګرۍ په زیاتولو کې مهم رول لوبوي.
له بلې خوا، د کابل د وچو میوو د صادرونکو ټولنې مشر عبدالقاسم امرخیل وویل چې د چابهار بندر له لارې صادرات ښه پرمختګ کوي او هند ته د توکو په لیږلو کې کومه ستونزه نشته. هغه زیاته کړه: “هغه توکي چې پخوا به هند ته د رسېدو لپاره دوه میاشتې وخت نیولی و، اوس په ۲۰ ورځو کې رسیږي. اوس مهال ۱۵۰ کانټینرونه صادرولو ته روان دي، او تمه کیږي چې دا شمېره به په راتلونکو دوو اونیو کې ۲۰۰ کانټینرونو ته ورسیږي.”
د ټولنې غړی محمد عیسی خپلوک هم د چابهار بندر د افغانستان لپاره حیاتي وباله او وړاندیز یې وکړ چې افغانستان باید د نړیوال سمندري سازمان (IMO) غړی شي ترڅو خپل سمندري سوداګریز ظرفیت پیاوړی کړي. هغه دا هم وړاندیز وکړ چې په چابهار بندر کې یو لوی لوژستیک مرکز جوړ شي او د نیمروز ولایت په سوداګریزو لارو کې سکینرونه نصب شي ترڅو د توکو غیر مسلکي اداره کولو مخه ونیول شي.