د هېواد سیاسي جریانونه: ملګري ملتونه باید د دوحې په غونډه کې د خلکو د ارادې پر بنسټ د یوه جامع حکومت د جوړولو لپاره زمینه برابره کړي

دید خبري آژانس: د افغانستان د سولې په اړه نن پنجشنبه (د دلو ۲۶ مه) د دوحې په مقر کې د افغانستان د سولې لپاره د غونډې د ترسره کېدو په تړاو د هېواد سیاسي جریانونو د یوې ګډې اعلامیې په خپرولو سره له ملګرو ملتونو غوښتي، چې په راتلونکې غونډه کې دې د افغانستان د سولې په اړه د افغانستان د سولې او ثبات د تامین په برخه کې د افغانستان د سولې او ثبات د تامین په اړه خبرې وکړي. د هراړخیز ملي پروسې له لارې به د اوسني وضعیت د بدلون لپاره زمینه برابره شي.

په قطر کې د ملګرو ملتونو د غونډې د ترسره کېدو په تړاو د افغانستان د سیاسي جریانونو د ګډې اعلامیې بشپړ متن په لاندې ډول دی:

په قطر کې د ملګرو ملتونو د غونډې د ترسره کېدو په تړاو د افغانستان د سیاسي جریانونو ګډه اعلامیه

د افغانستان په اړه د ملګرو ملتونو د دوهمې غونډې په اړه چې ټاکل شوې د ۲۰۲۴ کال د فبرورۍ په ۱۸ او ۱۹ په قطر کې جوړیږي، د هغو جریانو  نومونه چې په دې اعلامیې کې درج شوي دي، خپل دریځونه په لاندی ډول اعلانوي:

لومړی: د ملګرو ملتونو د هڅو په ستاینی سره، د امنیت شورا د ۲۷۲۱ پریکړه لیک صادرول، چې پر اساس یې د افغانستان په چارو کې ځانګړی استازی ټاکل کیدل او د دغه سازمان د تمرکز په برخه کې افغانستان ته ځای ورکول، موږ باور لرو چې افغانستان د ۲۰۲۱ کال د اګست په ۱۵مه د یوې داخلي او نړیوالی دسیسې پراساس د طالبانو ډلې ته وسپارل شول، چې په پایله کې یې سیاسي نظام نسکور شو، حکومت تعطیل شو او طالبانو په ظالمانه او ناروا ډول د افغانستان واک په لاس کې واخیست.

د ملګرو ملتونو د راپورونو له مخې، چې د طالبانو د ډلې تر واکمنۍ لاندې په افغانستان کې وضعیت تر ټولو نازک حالت تعریفوي. له اساسي او ابتدایی حقونو څخه د خلکو بې برخې کول، جنګي جرمونه، د ښځو او پخوانيو دولتي چارواکو تښتول، شکنجه کول او وژل، جنسیتي توپیر، نسل وژنه، جبري مهاجرت او د افغانستان د بېلابېلو سیمو د اوسیدونکو د ملکیتونو غصبول او د کلتور ضد جنایتونو په ملاتړ سره. له شلو څخه زياتې ترهګرې ډلې د دې ډلې د بشري حقونو د معيارونو خلاف د چلند يوه برخه ده، چې په قطر کې د ملګرو ملتونو د غونډې په ګډون په ټولو نړيوالو غونډو کې يې په بلنه ورکولو سره، نه يوازې د افغانستان بلکې د افغانستان استازيتوب هم نه دی کړی، چې دا کار دوی ته د دې جرأت ورکوي. د پخوا په پرتله د دوی د تاوتریخوالي چلند ته نورهم دوام ورکړی .

دوهم: په داسې حال کې چې د خلکو حق د خلکو په رایو د خپل برخلیک ټاکل د ملګرو ملتونو له ثابتو اصولو څخه دی. د طالبانو ډلې د تشدد او جبر په لاره اچولو سره په افغانستان کښې سیاسی حاکمیت غصب کړی، د دغې ډلې هرډول نیوکې ته یې په جبر سره ځواب ورکړی او د نړیوالې ټولنې منل شوی غوښتنې او نړیوال اصول یې تر پښو لاندې کړی دی. په داسې حال کې چې موږ د طالبانو د ډلې له دغه ډول چلند او د هغوی له فکري ماهیت سره له بنسټه مخالف یو، خو په دې نظر یو چې د وطن د دفاع حق په مدني او میدانی مبارزو کې روا او خوندي دی او په عین حال کې موږ لومړیتوب ورکوو چې د هیواد کړکیچ د خبرو اترو له لارې حل شي او د پورتنیو ټکو پر بنسټ د ملګرو ملتونو له عمومي منشي او نورو سیمه ییزو لوبغاړو څخه چې ټاکل شوې د افغانستان په اړه د دغه سازمان په مشورتي غونډه کې ګډون وکړي، غوښتنه کوو. د دغه سازمان په راتلونکې غونډه کې د افغانستان د ټولو ښکېلو سیاسي ګوندونو د حضور د زمینې په برابرولو سره باید دا زمینه برابره شي چې د هراړخیزې ملي پروسې له لارې د اوسني بدلیدونکي وضعیت او له هغه څخه د رامنځته شوي قانوني حکومت د جوړولو بنسټ کېښودل شي. ترڅو زموږ په هېواد کې و روانو بحرانونو ته د پای ټکی کښیښودل سی.

دریم: موږ له افغانستان سره د سیمې او نړۍ د هېوادونو مشروع سیاسي، امنیتي او اقتصادي تعامل د سیمې او نړۍ د سولې او امنیت لپاره اړین ګڼو. له همدې امله، د خلکو او نړیوالو مشروعیت ته په درناوي سره، موږ ټینګار کوو چې د دې غونډې بریالیتوب د خلکو د هیلو په پام کې نیولو، اغیزمنو سیاسي جریانونو او د ښکیلو اړخونو په همکارۍ پورې اړه لري او د طالبانو سره هر ډول سیاسي او ډیپلوماتیک تعامل څخه باید ډډه وشي ؛ د افغان ولس په غیاب کې، موږ ژمن یو چې د ملګرو ملتونو د ځانګړي استازي له ماموریت سره بشپړې همکارۍ وکړو ، څو د یوې هراړخیزې ملي پروسې په کارولو سره د وضعیت په بدلون کې مرسته وکړي، چې پایله به یې په اوسني وخت کې د بدلون لامل شي.

څلورم: په افغانستان کې د مطلقې بې وزلۍ او نسبي بې وزلۍ زیاتوالي ته په پام سره، د افغانستان له خلکو سره د بشري مرستو دوام یوه حیاتي موضوع ده. په هرصورت، د بې وزلو خلکو لپاره بشري همکاري او د طالبانو تروریستي ډلې سره اقتصادي همکاري دوه جلا شیان دي. طالبانو له کانونو او طبیعي زیرمو څخه په ناوړه ګټه اخیستنې، د مالیاتو په نوم له بې وزلو خلکو څخه په زور او د نشه یي توکو له پلور او قاچاق څخه په ګټې اخیستنې سره جرمي اقتصاد خپل نوي پړاو ته رسولی دی. په داسې حالت کې د طالبانو له ډلې سره هر ډول همکاري د افغانانو په ګټه نه ده او برعکس به دغه ډله له بشري اصولو څخه د انحراف په لاره کې پياوړې کړي. بايد يادونه وشي، چې د افغان ولس د ملکیت او باور صندوق ته د طالبانو د لاس رسي احتمال د افغانانو د ژورې اندېښنې لامل دی. دا د افغانانو یوه اړینه او مشروع غوښتنه ده چې د ملګرو ملتونو او نورو مرستندویه موسسو تمرکز له طالبانو سره د افغانانو پر بشري مرستو جلا کړي.

دهغو جریانونو نومونه چې ددغی اعلامیی موافقه یې کړې ده  دالفبا په اساس په لاندی ډول دی:

د افغانستان د آزادۍ جبهه

د افغان ښځو احتجاجي حرکت

د افغانستان د خلکو همپالنې ګوند

د افغانستان د اسلامي وحدت ګوند

د ملی مقاومت شورا چې له لاندې جریانونو څخه جوړه ده:

– د افغانستان اسلامي ګوند

– د افغانستان اسلامي جمعیت ګوند

– د افغانستان ملي اسلامي جنبش ګوند

– د افغانستان اسلامي دعوت ګوند

– د افغانستان د خلکو د اسلامي وحدت ګوند

– د افغانستان د عدالت او ازادۍ ګوند

– د افغانستان ملي مقاومت جبهه

– د لوی مشرقی شورا

– د لوی کندهار شورا

– د لوی شمالي شورا

– د افغان ولس د جهاد او مقاومت د ارزښتونو د ساتنې بهیر