د دید خبري اژانس: سرتیري او ملکي وګړي وژل کیږي او نړیواله ټولنه اندیښمنه کیږي ځکه چې درې ګاونډیان د سیمې جیوپولیتیک منظره بیا انځوروي. دا څنګه دلته راغی؟
افغانستان، هند، پاکستان: د ستونزو مثلث
په افغانستان، هند او پاکستان کې وروستي بریدونه په سیمه ایزو اتحادونو کې ډراماتیک بدلون په ګوته کوي، چې ریښه یې په تیرو استعماري غرور او د نن ورځې امنیتي اندیښنو کې ده.
سرتیري او ملکي وګړي وژل کیږي او نړیواله ټولنه اندیښمنه کیږي ځکه چې درې ګاونډیان د سیمې جیوپولیتیک منظره بیا انځوروي. دا څنګه دلته راغی؟
د ځواب یوه برخه د ۱۸۹۳ کال “ډیورنډ کرښه” کې ده، چې یوه کرښه د برتانوي مستعمره هند او د برتانوي ټاکل شوي افغانستان واکمن عبدالرحمن خان لخوا د هنري مارټیمر ډیورنډ لخوا موافقه شوې وه. دا کرښه په پیل کې افغانستان او هند سره جلا کړل، مګر په ۱۹۴۷ کې د هند له ویشلو وروسته، دا د افغانستان او پاکستان ترمنځ پوله شوه؛ یوه پوله چې هیڅ افغان حکومت هیڅکله به رسمیت نه ده پیژندلې.
بله برخه یې په پاکستان کې د وسله والو بریدونو او د اسلام آباد لخوا د کابل په وړاندې د تور پورې کولو پوري اړه لري چې د پاکستاني طالبانو ډله په افغان خاوره کې شتون لري. پاکستان په افغانستان کې وژونکي هوایي بریدونه هم کړي دي.
نن ورځ، پاکستان د ګواښ احساس کوي؛ په جغرافیایي او سیاسي لحاظ هم، ځکه چې دا د افغانستان او هند ترمنځ موقعیت لري. هند او پاکستان دواړه اټومي وسلې لري او افغانستان په مکرر ډول د لویو پوځي قدرتونو په وړاندې دریدلی دی. دا ویل کیدی شي چې پدې سیمه کې د سولې ساتل د نړۍ د ډیری خلکو په ګټه دي.
ژباړه او لنډیز: سید طاهر مجاب – دید خبري اژانس
سرچینه: الجزیره – Aljazeera