د هوښیار کرنې پلان؛ د افغانستان د خوړو د بحران د حل لپاره یوه هیله

د دید خبري اژانس: د نړیوال خوراکي بحران د راپور ورکولو شبکې د نوي راپور له مخې، شاوخوا ۱۵ میلیونه خلک، چې د هیواد د نفوس ۳۲ سلنه جوړوي، د خوړو د ناامنۍ په حالت کې دي.

د هوښیار کرنې پلان؛ د افغانستان د خوړو د بحران د حل لپاره یوه هیله
کارپوهان وايي چې د پرله پسې وچکالیو ترکیب، د ګاونډیو هیوادونو څخه د کډوالو پراخه راستنیدل، او د بشري مرستو کمښت د افغانانو د ژوند وضعیت یو نازک پړاو ته رسولی دی.

د قحطۍ د لومړني خبرداري سیسټم (FEWS NET) د راپور له مخې، یوازې په ۲۰۲۵ کال کې له ۲.۱ ملیون څخه ډیر افغانان له پاکستان او ایران څخه هیواد ته راستانه شوي دي. د دې لوی نفوس بیرته راستنیدل په داسې حال کې شوي چې د خوړو سرچینې، د کار بازار، او عامه خدمات له سخت کمښت سره مخ دي.

له بلې خوا، د بغلان، تخار، بدخشان او غور په ګډون په ۱۹ ولایتونو کې اوږدې وچکالۍ او وروستیو سیلابونو کرنیزې ځمکې ویجاړې کړې او ډیری څاروي یې له منځه وړي دي. د مرستندویه ادارو په وینا، له ۵۰۰،۰۰۰ څخه ډیر خلک د خپلو کورونو پریښودو ته اړ شوي دي.

کارپوهان وايي چې په بیړنیو بشري مرستو تکیه کول د اوسني بحران لپاره دوامداره ځواب نه شي کیدی. پدې برخه کې، د افغانستان لپاره د اقلیم سمارټ کرنې عمل پلان (CSAAP) د پراختیایي ادارو لخوا د کرنې سکتور د بیارغونې او د ټولنو د انعطاف پیاوړتیا لپاره د اوږدمهاله حل په توګه معرفي شوی.

دا پلان، چې د نړیوال بانک په ملاتړ رامینځته شوی، د وچکالۍ په وړاندې مقاومت لرونکي تخمونو، عصري اوبو لګولو سیسټمونو، دوامداره څارویو کرنې، لمریزې انرژۍ، او د ښځو او ځوانو بزګرانو ملاتړ باندې تمرکز کوي. د اټکلونو له مخې، د لسو کلونو په موده کې د دې پلان بشپړ پلي کول کولی شي په هیواد کې له ۷.۴ ملیون څخه ډیر نوي کاري فرصتونه رامینځته کړي.

د کارپوهانو په وینا، د دې دندو شاوخوا ۶.۹ ملیون به په کرنه او تولیدي سکتورونو کې رامینځته شي، او پاتې نور به د ارزښت په زنځیر کې چې پروسس، بسته بندۍ او کلیوالي ترانسپورت پکې شامل دي. په دې پلان کې به د ښځو ګډون له ۵.۵ ملیون څخه ۸.۵ ملیون ته لوړ شي، او د ځوانانو د کار فرصتونه به له ۶.۲ څخه ۱۰.۸ ملیون ته لوړ شي.

د کارپوهانو په وینا، د اوږدمهاله پلانونو پلي کولو او د اقلیم په سمارټ کرنې تمرکز کولو سره، افغانستان کولی شي د بحران او اتکا له تکراري دورې څخه ووځي او د ځان بسیاینې او اقتصادي ثبات په لاره روان شي.