فقر، د ښوونکو کمښت او ویجاړ شوی زیربنا؛ د افغانستان تعلیم د زوال په حال کې دی
د دید خبري اژانس: د ملګرو ملتونو تعلیمي، علمي او کلتوري سازمان (یونیسکو) د ۲۰۲۵ کال په خپل راپور کې خبرداری ورکړ چې د افغانستان تعلیمي سیسټم په یوه خورا نازک پړاو کې دی.
فقر، د ښوونکو کمښت او ویجاړ شوی زیربنا؛ د افغانستان تعلیم د زوال په حال کې دی
د یونیسف او یونیسکو د وروستي راپور له مخې، محدودیت لرونکو پالیسیو، د بودیجې کمښت او پرله پسې بشري بحرانونو د تیرو دوو لسیزو پرمختګ له منځه وړی او په ملیونونو ماشومان – په ځانګړي توګه نجونې – یې له زده کړې څخه محروم کړي دي.
د راپور له مخې، په ۲۰۲۴ کال کې، د لومړنیو ښوونځیو د زده کونکو شمیر ۶.۷۷ ملیون ته رسیدلی، مګر وده په ټپه دریدلې ده. فقر او د کورنیو فشارونو د هلکانو حاضري کمه کړې، او په لوړه کچه، نجونې د شپږم ټولګي وروسته په بشپړه توګه له زده کړې څخه ایستل شوي دي. په ټولیزه توګه، ۲.۲ ملیونه افغان نجونې له ښوونځي څخه بهر دي.
د ټولنې پر بنسټ د زده کړې (CBE) پروګرامونه، چې یو وخت یې شاوخوا یو ملیون ماشومانو ته رسیدلي وو، اوس د نویو محدودیتونو له امله په کمیدو دي. د یونیسف نوی “د زده کړې دوام” نوښت هڅه کوي چې عامه ښوونځیو ته د زده کونکو لیږد اسانه کړي.
راپور یادونه کوي چې د زده کړې بحران ژور کیږي، د ٩٠ سلنې څخه ډیر د ١٠ کلنو ماشومانو څخه چې یو ساده متن نشي لوستلی.
د ښځینه ښوونکو د کمښت سربیره، راپور زیاتوي چې ضعیف زیربنا وضعیت نور هم ستونزمن کړی دی: نیمایي ښوونځي خوندي ودانۍ نلري، ٧٩ سلنه بریښنا نلري، او ډیری یې اوبه او حفظ الصحه نلري.
راپور ټینګار کوي چې د دوامداره پانګونې، د تعلیمي پالیسیو اصلاح او د ښوونکو ملاتړ پرته، افغانستان د بې سواده ماشومانو د نوي نسل له لاسه ورکولو خطر لري.