د دید خبری اژانس: په یوه وروستي پرمختګ کې، پاکستان او افغان طالبانو د “ترجیحي سوداګرۍ تړون” (PTA) په نوم یو تړون لاسلیک کړ چې د ګمرکي تعرفو د پام وړ کمښت به راولي، په ځانګړې توګه د کرنیزو توکو لکه میوو. دا اقدام د دواړو خواوو لخوا د سوداګرۍ پراختیا په برخه کې د یو تاریخي ګام په توګه وړاندې شوی؛ مګر ډیری شنونکي دا د سیمه ییز امنیت لپاره د ګواښ او د طالبانو د حکومت په وړاندې د نړیوالې اجماع د کمزوري کولو په توګه ګوري.
ډاکټر عثمان صاحبزاده، د پاکستان د پوهنتون استاد او شنونکی، خبرداری ورکړی چې دا تړون په عمل کې طالبانو ته د اقتصادي مشروعیت ورکولو معنی لري؛ هغه ډله چې لاهم د بشري حقونو په سرغړونې، د ښځو په ځپلو او د TTP او القاعده په څیر د ترهګرو ډلو په ملاتړ تورنه ده. داسې اندیښنې شتون لري چې د طالبانو حکومت به د خپل سیاسي او نظامي تسلط د ټینګولو لپاره د تړون له اقتصادي ګټو څخه ګټه پورته کړي.
کارپوهانو دا هم ټینګار کړی چې دا تړون به د عامو افغان خلګو په پرتله د طالبانو د نږدې ملګرو ګټو ته ډیر خدمت وکړي. په ورته وخت کې، پاکستان هم له دې تړون څخه محدودې ګټې ترلاسه کوي، پداسې حال کې چې د ترهګرۍ او بشري حقونو سره د مبارزې په برخه کې د هغې اصولي ژمنې تر پوښتنې لاندې دي.
د څارونکو په وینا، د بشري حقونو د درناوي، د ښځو د ګډون او د ترهګرۍ سره د مبارزې په څیر د مخکینیو شرطونو پرته د داسې تړون لاسلیک کول به نه یوازې د سیمې د ثبات سره مرسته ونکړي، بلکې کولی شي د طالبانو د حکومت د واک د عادي کولو پروسه هم ګړندۍ کړي.
وړاندیز شوی چې د څارنې خپلواک میکانیزمونه رامینځته شي ترڅو د توکو او عوایدو جریان وڅاري ترڅو ډاډ ترلاسه شي چې دا سرچینې په ریښتیا د افغان خلکو د ګټې لپاره کارول کیږي، نه د ظالمانه جوړښتونو د پیاوړتیا لپاره.