نړیوال اسلامي دهلیز؛ د افغانستان او تاتارستان د نښلولو لپاره د روسیې نوی نوښت
د دید خبري اژانس: په افغانستان کې د روسیې د سوداګرۍ مرکز په نوښت، د “نړیوال اسلامي دهلیز” په نوم د یوې نوې لوژستیکي لارې د جوړولو لپاره یو نوی پلان په اجنډا کې شامل شوی دی؛ یوه لاره چې له تاتارستان څخه پیل کیږي او افغانستان د ترکمنستان له لارې د روسیې د ترانسپورت او سوداګرۍ شبکې سره نښلوي.
د تاتارستان جمهوریت د “نړیوال اسلامي دهلیز” د پیل نقطې په توګه غوره شوی دی؛ یوه پروژه چې اصلي هدف یې د روسیې او افغانستان ترمنځ د سوداګرۍ او اقتصادي اړیکو پیاوړتیا او همدارنګه د اسلامي اقتصاد پورې اړوند د لوژستیکي زیربناوو پراختیا ده.
د خپرو شویو معلوماتو له مخې، دا دهلیز به د روسیې له خاورې څخه تیریږي او د تاتارستان څخه پیل کولو وروسته به د ترکمنستان له لارې افغانستان ته ورسیږي. په افغانستان کې د روسیې د سوداګرۍ مرکز مشر، رستم حبیبولین اعلان وکړ چې د دې پروژې لپاره کاري اسناد دمخه چمتو شوي او تمه کیږي چې په نږدې راتلونکي کې د اړوندو خواوو ترمنځ درې اړخیز تړون لاسلیک شي.
د دې پروژې ماهیت ته په اشارې سره، حبیبولین ټینګار وکړ چې “اسلامي دهلیز” د حلال توکو د لیږد او تبادلې یو له مهمو عناصرو څخه کیدی شي. د هغه په وینا، په راتلونکو مرحلو کې، دا لاره به د ځمکې ترانسپورت پورې محدوده نه وي، او د ظرفیت لوړولو او لګښتونو کمولو لپاره به د سیند او سمندر لارې هم رامینځته شي.
د روسیې د سوداګرۍ مرکز مشر هم دا دهلیز د دواړو هیوادونو ترمنځ د صادراتو او وارداتو د پراختیا لپاره یو بدیل او ارزانه لاره وګڼله، او زیاته یې کړه چې تاتارستان د دې پروژې د پلي کولو لپاره ټول اړین زیربناوې لري.
د مسؤلو چارواکو په وینا، د دې دهلیز له لارې افغانستان ته د روسیې صادرات به د پټرولیم محصولات، د نباتي غوړي، اوړه، بوره، بریښنایی تجهیزات، د تیلو او ګازو صنعت پورې اړوند تجهیزات، او همدارنګه د موټر پرزې شاملې وي.
د حبیبولین په وینا، په دې لاره کې د توکو د لیږد لګښت د نورو موجوده لارو په پرتله ټیټ ګڼل کیږي، کوم چې د هغې اقتصادي جذابیت زیاتوي.
اقتصادي شنونکي په دې باور دي چې د “نړیوال اسلامي دهلیز” پیل کول، د روسیې او افغانستان ترمنځ د دوه اړخیزو اړیکو د پیاوړتیا سربیره، د سیمه ایزې سوداګرۍ شبکې د پراخ ادغام او د نوي ټرانزیټ لارو سره د افغانستان د اقتصاد د نښلولو کې مرسته کولی شي.
دا پروژه د سیمه ایزو سوداګریزو اړیکو کې د اسلامي اقتصاد او لوژستیک لپاره د ډیر فعال رول تعریف کولو هڅه هم ده؛ یوه لاره چې که په بشپړه توګه عملي شي، کولی شي په مرکزي او سویلي آسیا کې د مخ پر ودې سوداګریزو شریانونو څخه یوه شي.