د دید خبري اژانس: د نویو مالي او بشري بحرانونو په درشل کې، د ملګرو ملتونو د ماشومانو وجهي صندوق (یونیسف) په خپل کلني راپور کې خبرداری ورکړ چې په ټیټ او منځني عاید لرونکو هیوادونو کې له ۴۱۷ میلیونه څخه ډیر ماشومان په حیاتي برخو لکه تغذیه، خوندي اوبه، روغتیا ساتنې، تعلیم، کور او روغتیا کې لږترلږه دوه سخت محرومیتونو سره مخ دي؛ دا چې په دې هیوادونو کې د ماشومانو له پنځمې برخې څخه ډیر په څو اړخیزه فقر کې ژوند کوي.
د ماشومانو څو اړخیزه فقر؛ په نړۍ کې ۴۰۰ میلیونه ماشومان له اساسي اړتیاوو څخه بې برخې دي
“د نړۍ د ماشومانو وضعیت ۲۰۲۵: د ماشومانو د فقر پای ته رسول – یوه ګډه اړتیا” په راپور کې، یونیسف اعلان وکړ چې ۱۱۸ میلیونه ماشومان له دریو محرومیتونو سره مبارزه کوي او ۱۷ میلیونه له څلورو محرومیتونو یا ډیرو سره. سربیره پردې، د پیسو فقر هم یو حیرانونکی مخ لري: د نړۍ ۱۹ سلنه ماشومان په ورځ کې له دریو ډالرو څخه کم ژوند کوي؛ د دې نږدې ۹۰ سلنه برخه د افریقا په فرعي لویه صحرا او سویلي آسیا کې متمرکزه ده.
د بحران ویش او شدت
د څو اړخیزه فقر لوړه کچه د افریقا په فرعي صحرا او سویلي آسیا کې ثبت شوې ده.
روغتیا او حفظ الصحه ترټولو لویه محرومیت ده: په ټیټ عاید لرونکو هیوادونو کې ۶۵ سلنه ماشومان خوندي تشناب ته لاسرسی نلري.
په ۳۷ لوړ عاید لرونکو هیوادونو کې، ۵۰ میلیونه ماشومان – یا ۲۳ سلنه – په نسبي فقر کې ژوند کوي.
د پرمختګ مخه نیول او د ګواښونو نوې څپه
یونیسف ټینګار کوي چې که څه هم د څو اړخیزه فقر کې د ژوند کولو ماشومانو ونډه په لسو کلونو (۲۰۱۳-۲۰۲۳) کې له ۵۱ څخه ۴۱ سلنې ته راټیټه شوې ده، مګر پرمختګ په ټپه دریدلی دی.
د اقلیم او چاپیریال بحرانونه، شخړې، د حکومت د پورونو زیاتوالی او د ټیکنالوژۍ تشه، د پراختیایي مرستو کې د بې ساري کمښت سره یوځای، په ملیونونو ماشومان بیرته فقر ته د لوېدو خطر سره مخ کړي دي. د لنسټ اټکل کوي چې د مرستو کمښت ممکن تر ۲۰۳۰ پورې د پنځو کلونو څخه کم عمر لرونکي ۴.۵ میلیونه ماشومان ووژني، او یونیسف وړاندوینه کوي چې تر راتلونکي کال پورې به شپږ میلیونه نور ماشومان له ښوونځي څخه بهر وي.
د بریالیتوب نمونې
د راپور سره سم ښیي چې د ماشومانو فقر د مدیریت وړ دی:
تانزانیا د ۲۰۰۰ او ۲۰۲۳ ترمنځ د نغدو پیسو لیږد پراخولو او د بې وزلو کورنیو ترمنځ د اقتصادي پریکړې کولو پیاوړتیا له لارې څو اړخیزه فقر ۴۶ سلنه کم کړی دی.
په تعلیم، بریښنا رسولو، د کورونو ښه کولو او د اوبو او حفظ الصحې خدماتو پراخولو سره، بنګله دیش د ماشومانو فقر ۳۲ سلنه کم کړی او په خلاص ځای کې رفع حاجت په ۲۰۰۰ کال کې له ۱۷ سلنې څخه تر ۲۰۲۲ کال پورې صفر ته راټیټ کړی دی.
مهم وړاندیزونه
یونیسف په هیوادونو غږ کوي چې:
د ماشومانو د فقر ختمول یو ملي لومړیتوب وګرځوي؛
د ماشومانو اړتیاوې په اقتصادي او بودیجې پالیسي جوړونې کې مدغم کړي؛
د ټولنیز خوندیتوب سیسټمونه پراخ کړي، په ځانګړې توګه د نغدو پیسو لیږد؛
تعلیم، روغتیا، اوبه، حفظ الصحه، تغذیه او کور اړینو عامه خدماتو ته لاسرسی پراخ کړي.
او د کورنۍ اقتصادي امنیت د پیاوړتیا لپاره د والدینو لپاره د کار مناسب شرایط رامینځته کړئ.
د یونیسف اجرایوي رییس کاترین راسل خبرداری ورکوي: دا د شاته تګ وخت نه دی. موږ باید په سختۍ سره ترلاسه شوي لاسته راوړنو کې پانګونه وکړو. په ماشومانو کې پانګونه د ټولو لپاره په یوه صحي او خوندي نړۍ کې پانګونه ده.