د دید خبري اژانس: ملګرو ملتونو خبرداری ورکړی چې د طالبانو له واک ته رسیدو څلور کاله وروسته، په افغانستان کې د نجونو او ښځو وضعیت خپل خورا نازک پړاو ته رسیدلی دی؛ د وخت څخه مخکې او جبري ودونه مخ په زیاتیدو دي، د میندو مړینه مخ په ډیریدو ده او زده کړې او کارموندنې ته د ښځو لاسرسی خورا محدود دی.
د راپور له مخې، په ۲۰۲۳ کال کې، نږدې ۳۰ سلنه نجونې چې عمرونه یې له ۱۸ کلونو څخه کم وو واده شوې وې، چې له دې ډلې ۱۰ سلنه یې لا تر اوسه ۱۵ کلنې نه وې.
د وړاندوینو له مخې، تر ۲۰۲۶ کال پورې به په افغانستان کې د وخت څخه مخکې د امیندوارۍ کچه ۴۵ سلنه لوړه شي او د میندو مړینه هم ممکن له ۵۰ سلنې څخه زیاته شي.
ډیری کورنیو د بې وزلۍ او بې کارۍ له امله د “ژوندي پاتې کیدو ستراتیژۍ” په توګه د ماشومانو واده غوره کړی دی. احصایې دا هم ښیې چې ۷۸ سلنه ځوانې افغانې ښځې په تعلیم، کار یا مسلکي روزنه کې نه دي؛ دا شمیره د ځوانانو په پرتله نږدې څلور ځله لوړه ده.
“دا یوازې د ښوونځیو په اړه نه ده، دا د ورک شوي راتلونکي، ویجاړ شوي معیشت او په فقر کې بند پاتې ټولنو په اړه ده،” د ملګرو ملتونو یوه چارواکي خبرداری ورکړ.
متخصصین اټکل کوي چې د ثانوي زده کړو څخه د نجونو ایستل هر کال د افغانستان د ناخالص کورني تولید لږترلږه ٢.٥ سلنه لګښت لري.
د څپې د مخنیوي او د نورو ناورینونو د مخنیوي لپاره، راپور زیاتوي: “تبعیض باید نورمال نه شي. هر هغه عمل یا همکاري چې په ناڅاپي ډول د طالبانو د تبعیضي پالیسیو تقویه کوي د ښځو د محرومیت او بې احترامۍ کې د ښکیلتیا په څیر ده.”
څلور کاله وروسته، د دې محدودیتونو څخه هیڅ یو هم نه دی لرې شوی، او د ملیونونو افغان نجونو او میرمنو راتلونکی په ناڅرګند حالت کې پاتې دی.