د ۱۸۰۰۰ افغان سرتیرو په اړه د معلوماتو افشا کول؛ د برتانیا د دفاع وزارت لپاره تر ټولو لوی امنیتي بحران
د دید خبری اژانس: د برتانیا د دفاع وزارت د ۱۸۰۰۰ څخه زیاتو پخوانیو سرتیرو او افغان کډوالو د شخصي معلوماتو افشا کولو له امله د خپل تاریخ ترټولو لوی امنیتي بحران سره مخ شوی دی. د معلوماتو دا افشا کول کولی شي د ډیرو خلکو ژوند له خطر سره مخ کړي او د خلکو باور ته یې جدي زیان رسولی دی.
د ۲۰۲۲ کال په فبروري کې، د شاهي سمندري ځواکونو یوه افسر په ناڅاپي ډول د ۱۸۰۰۰ څخه زیاتو افغان کډوالو په اړه حساس معلومات لرونکی فایل بریښنالیک ته واستاوه. په دې کسانو کې هغه پخواني افغان سرتیري هم شامل وو چې د برتانوي ځواکونو سره یې کار کړی و او په دې هیواد کې یې د پناه غوښتنه کړې وه.
په افشا شویو معلوماتو کې نه یوازې د کډوالو شخصي معلومات شامل وو، بلکې د برتانیا د ځانګړو ځواکونو، دفاعي چارواکو او د پارلمان غړو پورې اړوند معلومات هم شامل وو. د دې معلوماتو افشا کیدو په اړه اندیښنې خورا جدي دي ځکه چې د طالبانو د سرپرست حکومت لخوا د دې خلکو د په نښه کولو احتمال شتون لري.
خو د برتانیا د دفاع وزارت د دې رسوایۍ له خپریدو وروسته تر ۱۸ میاشتو پورې بې خبره و، او د معلوماتو ځینې برخې حتی د ۲۰۲۳ کال په اګست کې په یوه فیسبوک ګروپ کې خپرې شوې. د دې لپاره چې دا موضوع په رسنیو کې خپره نشي، د هغه وخت د دفاع وزیر بین والاس له عالي محکمې څخه د یو پټ حکم غوښتنه وکړه چې حتی د دې حکم د افشا کیدو مخه ونیسي.
د دې بې ساري اقدام معنی دا وه چې د پیښې په اړه هیڅ عامه یا پارلماني پلټنه نه وه شوې، او یوازې یو څو لوړ پوړي دولتي چارواکي د بحران له کچې خبر وو.
د راپورونو له مخې، د معلوماتو له افشا کیدو راهیسې، طالبانو تر دې دمه له ۲۰۰ څخه ډیر پخواني افغان سرتیري په نښه کړي او وژلي دي چې د برتانیا له حکومت سره یې همکاري کړې وه. په هرصورت، د طالبانو سرپرست حکومت دا ادعاوې رد کړې او عمومي بخښنه یې صادره کړې ده.
کله چې د ۲۰۲۴ کال په جولای کې په انګلستان کې نوی حکومت واک ته ورسید، نو د دفاع نوي ټاکل شوي وزیر ته د دې موضوع په اړه خبر ورکړل شو، مګر پټ امر دوام درلود. په عین حال کې، د ۴۵۰۰ زیان منونکو خلکو د بیا میشتیدنې لپاره یو بیړنی پلان اعلان شوی، مګر د پناه غوښتنې نور غوښتنلیکونه ځنډول شوي دي.
د هیل ورځپاڼې خبرداری ورکړی چې د بریتانیا حکومت د رسنیو د سانسور او د حساب ورکولو د مخنیوي لپاره د قضايي سیسټم کارولو په حکومت باندې د خلکو باور تر ټولو ټیټې کچې ته رسولی او د “پټې دولت” تیوریو ته یې وده ورکړې ده.
له هغه وخت راهیسې چې نړیوال ځواکونه له افغانستان څخه ووتل، په سلګونو زره افغان سرتیري او کارمندان چې د بهرنیو حکومتونو سره یې کار کاوه د طالبانو لخوا په نښه شوي دي. د انګلستان په ګډون هیوادونو دغو اشخاصو ته د پناه ورکولو وړاندیز کړی دی.
د پناه غوښتونکو او پخوانیو سرتیرو څخه د محرمو معلوماتو افشا کول د دې اشخاصو او د هغوی د کورنیو امنیت ته جدي ګواښ دی. دې پیښې د انګلستان حکومت د معلوماتو امنیت او شفافیت مدیریت په اړه هم ژورې اندیښنې راپورته کړې دي.