د خوندیتوب تضمین یا خاموش ګواښ؟ د امنیتي اندیښنو په منځ کې د پخوانیو چارواکو بیرته راستنیدل
د دید خبری اژانس: په داسې حال کې چې د افغان شخصیتونو سره د اړیکو کمیسیون اعلان وکړ چې له ۲۰۰ څخه ډیر پخواني حکومتي چارواکي هیواد ته راستانه شوي او د معافیت کارتونه ورکړل شوي، د دې اشخاصو د خوندیتوب په اړه اندیښنې لاهم پاتې دي.
د کمیسیون د رسمي اعلان له مخې، په راستنیدونکو چارواکو کې د پخواني حکومت سیاسي او اداري شخصیتونه شامل دي چې د طالبانو د سرپرست حکومت د پالیسۍ په چوکاټ کې بخښل شوي دي چې هیواد ته “د اشرافو بیرته راستنیدو هڅونه” کوي، او امنیتي ځواکونه، پولیس، ولسوالان او والیان حق نلري چې دوی محاکمه یا توقیف کړي.
په هرصورت، په لویدیځو رسنیو لکه ډیلي میل او ټیلیګراف کې خپاره شوي راپورونه ښیي چې د هیواد په مختلفو ولایتونو کې د پخوانیو نظامي پرسونل د توقیف، شکنجې او حتی وژنې قضیې ثبت شوي دي؛ هغه مسلې چې د “عمومي بخښنې” لپاره د طالبانو د حکومت ژمنې په جدي توګه تر پوښتنې لاندې راولي.
په دې برخه کې، په ملګرو ملتونو کې د افغانستان استازي نصیر احمد فایق په خپل ایکس اکاونټ کې لیکلي: “څنګه موږ کولی شو د طالبانو د امنیت، سولې او عمومي بخښنې په ادعا باور وکړو، پداسې حال کې چې خپل سري توقیفونه، غیر انساني شکنجه او د پخوانیو سرتیرو هدفي وژنې بې بنسټه دوام لري؟”
هغه د بې وسلې او غیر جنګي کسانو وژنه نه یوازې د اسلامي لارښوونو خلاف، بلکې د نړیوال بشري قانون او انساني وجدان ښکاره سرغړونه هم ګڼلې، او ټینګار یې کړی: “طالبان نشي کولی په ظلم، بې عدالتۍ، د بې ګناه خلکو وژنه، د ساینس او کلتور سره دښمني، د ښځو او نجونو د خپلو اساسي حقونو څخه محرومول، او د ترهګرۍ او وحشت فضا رامینځته کول سره حکومت وکړي.”
له بلې خوا، د برتانیا د دفاع وزارت مخکې اعتراف کړی و چې د یو شمیر پخوانیو افغان سرتیرو شخصي معلومات چې په تیرو وختونو کې یې د ایتلافي ځواکونو سره همکاري کړې وه په غیر ارادي ډول افشا شوي وو؛ دا مسله، چې څارونکي په دې باور دي ممکن یو له اصلي دلیلونو څخه وي چې ولې دا اشخاص د طالبانو لخوا پیژندل شوي او په نښه شوي.
په داسې شرایطو کې، که څه هم راستنیدونکو چارواکو ته د معافیت کارتونو ورکول د اندیښنو کمولو په لور د یو ګام په توګه لیدل کیږي، خو د پخوانیو ځواکونو سره د تاوتریخوالي د پیښو دوامداره راپورونو په عمل کې دا معافیت په جدي توګه تر پوښتنې لاندې راوستی دی.