دید خبرې آژانس: اقتصاد وزارت د خاتم النبین (ص) پوهنتون په همکارۍ، نن په کابل کې “د افغانستان پر اقتصاد د ټاپي پروژې د اقتصادي اغېزو” تر عنوان لاندې علمي سمینار ترسره کړ.
د ياد سمينار په پرانيستغونډه کې د اقتصاد وزارت مسلکي معین ډاکټر عبداللطيف نظري، د ټاپي پروژې پر اقتصادي او ټولنيز ارزښت هر اړخيزې خبرې وکړې او ويې ويل چې دغه پروژه مرکزي آسیا له جنوبي آسیا سره نښلوي او کولای شي د افغانستان د پرمختګ او اقتصادي ودې په لاره کې مهمه ونډه ولري.
نظري زیاته کړه چې ټاپي پروژه د افغانستان لپاره د مهمې اقتصادي کړۍ په توګه، د فقر او وزګارتیا په لمنځه وړولو، د پانګونې په راجلبولو، د ملي عوایدو کچې په لوړولو او ځان بسیاینه کې رغنده رول لوبوي.
مسلکي معین څرګنده کړه چې اسلامي امارت، د ملي پروژو ترڅنګ، د سيمه ييزو سترو پروژو لکه ټاپي، کاسا – ۱۰۰۰، افغان – ټرانس او نورو پروژو ته چې افغانستان د سیمې په «کرېډور» بدلوي او د هېواد جغرافیايي موقعیت بیا احیا کوي؛ هم ځانګړې پاملرنه لري.
د هغه په وینا، د افغانستان په خاوره کې د ټاپي نل لیکې پروژې چارې په ښه توګه روانې دي او د کاسا – ۱۰۰۰ او نورو پروژو په برخه کې هم د پام وړ پرمختګونه شوي دي.
همدا رنګه، د خاتم النبین (ص) پوهنتون د علمي پلاوي غړي ډاکټر برات علي نقوي، ټاپی یوه ملي او سیمه ییزه پروژه وبلله او ویې ویل چې دغه پروژه د افغانستان له پنځو ولایتونو څخه په تېرېدو سره؛ د ترکمنستان ګاز پاکستان او هندوستان ته لېږدوي.
هغه په خپلو خبرو کې ټینګار وکړ چې اسلامي امارت په ځانګړې توګه اقتصاد وزارت، د ملي او سیمه ییزو پروژو د طرحې او پلې کولو پر مهال باید د افغانستان پرمختګ، د خلکو اقتصادي ګټې او اړتیاوې او د هېواد شته ظرفیتونه په پام کې ونیسي چې له دغو ظرفیتونو څخه په ګټې اخیستنې سره؛ افغانستان اقتصادي ودې، سوکالۍ او ځان بسیاینې ته ورسېږي.
د سمينار ګډونوالو هم د موضوع په اړه خپل علمي بحثونه او وړاندیزونه شریک کړل او د هېواد د اقتصادي ودې او ځان بسیاینې لپاره یې د دغه شان سمینارونو پر جوړولو ټینګار وکړ.
په افغانستان کې د ټاپي پروژې عملي چارې شاوخوا اووه میاشتې وړاندې د افغانستان او ترکمنستان د لوړپوړو چارواکو له لوري پیل شوې چې اوسمهال یې چارې د افغانستان په خاوره کې څه باندې ۱۰ کیلومتره پر مخ تللې دي.
د ټاپي پایپلاین څه باندې ۱۸۰۰کیلومتره اوږدوالی لري، چې له ترکمنستان څخه د افغانستان او پاکستان له لارې هند ته ګاز لېږدول کېږي.
د دغې پروژې ټول لګښت ۲۲ میلیارده ۵۰۰ میلیونه ډالره ښودل شوی او افغانستان به د دې پروژې له لارې هر کال شاوخوا ۵۰۰ میلیون ډالره د ټرانزیټ حق ترلاسه کړي.
هېره دې نه وي، چې د ټاپي ګازو پایپلاین له لارې هر کال ۳۳ میلیارده مترمکعب ګاز لېږدول کېږي، چې ۵ میلیارده متره مکعب به یې په افغانستان او ۱۴/۱۴ میلیارده متره مکعب به یې په پاکستان او هند کې مصرف شي.
