د دید خبري اژانس: د متحده ایالاتو او هند ترمنځ سوداګریز کړکیچ، چې د ټرمپ د ولسمشرۍ په لومړۍ دوره کې یې ریښې لري، د هندي توکو په درنو تعرفو سره یو نوي پړاو ته داخل شوی دی. دې شخړې نه یوازې د ډیلي او واشنګټن ترمنځ دوه اړخیزو اړیکو باندې فشار راوړی، بلکې په افغانستان او د سیمې په جیوپولیتیک معادلو یې هم ژورې اغیزې درلودې.
د روسیې څخه د تیلو د دوامداره پیرود له امله په ۲۰۲۵ کال کې د متحده ایالاتو لخوا د هندي توکو په اړه د ۵۰ سلنه تعرفو لګول، د دواړو هیوادونو ترمنځ د کړکیچنو اړیکو کې یو نوي پړاو ته داخل شوی دی. واشنګټن په دې باور دی چې د روسیې څخه د ارزانه تیلو پیرود په اوکراین کې د مسکو د جنګي ماشین پیاوړتیا کې مرسته کوي، پداسې حال کې چې هند دا پالیسي د خپلې اقتصادي خپلواکۍ او څو اړخیزې ستراتیژۍ برخه ګڼي.
د دې پالیسۍ پایلې افغانستان ته هم غځېدلې دي. د هند د صادراتو ظرفیت کمیدو سره، په هیواد کې د غنمو او درملو په څیر د اساسي توکو بیه ۲۰ سلنه لوړه شوې ده، او د چابهار بندر د پراختیا د ورو کیدو له امله د لوژستیکي لګښتونو هم په افغان سوداګرو اضافي فشار راوړی دی. همدارنګه، په هند کې شاوخوا ۲۵۰۰۰ افغان کډوال چې په هند کې ژوند کوي د اقتصادي رکود له امله د دوی د ژوند په اړه نور محدودیتونه سره مخ شوي دي.
په عین حال کې، چین د دې اقتصادي جګړې نسبي ګټونکی په توګه راڅرګند شوی دی. د ډیلي او بیجینګ ترمنځ تاکتیکي همغږي، د هند او چین په سوداګرۍ کې ۱۲ سلنه زیاتوالی، او د افغانستان په کانونو کې د بیجینګ لویه پانګونه، په ځانګړي توګه د عینک مسو ۳ ملیارد ډالرو معامله، دا په ګوته کوي چې په سیمه کې د امریکا د شتون تشه په چټکۍ سره د چین لخوا ډکیږي.
په هرصورت، د هند او چین سرحدي تاوتریخوالی او د ډیلي ژمنتیا د هند د بیجینګ په لور د بشپړ حرکت مخه نیسي. په لویه کچه، دې سوداګریزې شخړې نه یوازې د متحده ایالاتو او هند اړیکو راتلونکی روښانه کړی، بلکې افغانستان او سویلي آسیا یې هم د اقتصادي بې ثباتۍ سره مخ کړي دي.